Het gedrag van verkeersdeelnemers speelt een belangrijke rol speelt bij meer dan 90 procent van de ongevallen. Gedragsverandering is dus nodig, maar die is niet eenvoudig te realiseren. Daarom moeten we inzetten op een mix van maatregelen en een gedegen evaluatie daarvan, volgens de 'Handreiking gedragsverandering in het verkeer' van het Kennisnetwerk SPV.
De mix van maatregelen bestaat uit zowel acties waarbij mensen niet zelf hoeven te beslissen over hun verkeersgedrag, zoals bij voertuigmaatregelen of infrastructurele maatregelen, als uit ondersteunende maatregelen die uitleg geven, normen stellen en die normen handhaven, zoals educatie, voorlichting en handhaving. Samen staan ze bekend als de 'drie E’s': engineering, education en enforcement.
Engineering: het ontwerp van voertuig, weg en omgeving
Hierbij gaat het bijvoorbeeld om veilige voertuigconstructies, gebruiksvriendelijk voertuigontwerp, slimme technologie of goede verlichting. Maar engineering gaat ook over infrastructuur: de vormgeving en inrichting van de weg en wegomgeving zijn de voornaamste randvoorwaarden voor veilig verkeersgedrag.
Education: rijopleiding, verkeerseducatie en voorlichting
Ook goed verkeersonderwijs (thuis en op school), een goede rijopleiding en voorlichting kunnen bijdragen aan veilig verkeersgedrag. Met verkeersonderwijs en een rijopleiding kunnen vaardigheden worden aangeleerd. Voorlichting draait met name om kennisvermeerdering en attitudeverandering van verkeersdeelnemers, bijvoorbeeld ten aanzien van rijden onder invloed. Een voorlichtingscampagne is vooral effectief in combinatie met andere maatregelen, in het bijzonder politietoezicht en -handhaving.
Enforcement: handhaving door de politie
Verkeershandhaving versterkt de norm van veilig verkeersgedrag en kan naleving van regels afdwingen met sancties. Bij handhaving van de verkeersregels is de gevoelsmatige (subjectieve) pakkans vaak belangrijker dan de feitelijke (objectieve) pakkans.
De drie E’s kunnen elkaar ondersteunen en versterken. Niet voor niets gingen de Bob-campagnes altijd gepaard met een stevige handhavingsinzet door de politie. Zet daarom bij voorkeur in op een mix van maatregelen. Bijvoorbeeld: 30km/uur wordt de norm > voorlichting om dit aan te kondigen > de infrastructuur aanpassen met bijvoorbeeld plateaus > handhaving (of intelligente snelheidsassistentie) om de lagere snelheid af te dwingen.
Lees in de handreiking ook de tips om maatregelen te evalueren!
Download hier de Handreiking gedragsverandering in het verkeer