Webinar Verkeershandhaving: samenwerking kan nog veel beter

Ongeveer honderd mensen van onder andere gemeenten, provincies, politie en OM namen op 20 oktober deel aan het webinar van het Kennisnetwerk SPV over verkeershandhaving. Sprekers vanuit verschillende disciplines praatten hen bij over recent onderzoek, tips voor samenwerking, en nieuwe ontwikkelingen in data en opsporingstechnieken.


Het onderwerp verkeershandhaving op de agenda krijgen in de bestuurlijke driehoek is nog niet vanzelfsprekend bij veel gemeenten. De deelnemers aan het webinar krijgen tips hoe ze dit voor elkaar kunnen krijgen. Wie verder wil discussiëren kan nog terecht in een sessie over dit thema op het Nationaal Verkeersveiligheidscongres (NVVC) op 26 november.
 

Aanleiding

De aanleiding van het webinar is het Strategisch Plan Verkeersveiligheid (SPV) en de filosofie rondom de nieuwe governancestructuur, waarbij handhaving beter moet worden ingebed in de besluitvorming. Voor de zomer verschenen al een onderzoek in opdracht van CROW-KpVV en een factsheet van het Kennisnetwerk SPV. Beide gaan in op verbetering van de samenwerking tussen de kolommen mobiliteit, en openbare orde en veiligheid binnen gemeenten.
 
Wilma Slinger van Kennisnetwerk SPV opende het webinar met een vraag in de chat: wat ervaren gemeenten als het grootst knelpunt op het gebied van verkeershandhaving? Antwoorden variëren van gebrek aan capaciteit bij de politie (meest genoemd) tot discussie over de juiste inrichting, de afstemming tussen de governancelagen, te weinig overleg en geen prioriteit voor snelheidsmetingen.

 

Verbetering samenwerking tussen openbare orde en veiligheid en verkeersveiligheid

 
Charlotte Bax geeft de highlights weer uit de factsheet van het Kennisnetwerk SPV. Centraal hierin staat de wijze om met elkaar in gesprek te gaan over effectieve verkeershandhaving. Belangrijk is dat verkeersveiligheidsambtenaren, politie, collega’s openbare orde en veiligheid, burgemeester en wethouders elkaar leren kennen. Charlotte gaat in op de hoofdrolspelers, op de diverse beleidsplannen die op elkaar moeten worden afgestemd en op de verschillende overlegvormen die er zijn. Ze geeft de volgende tips:
  • Ga in gesprek met de wethouder zodat deze de burgemeester kan informeren.
  • Een informeel overleg om elkaar te leren kennen is van groot belang, zowel met politie als afdeling openbare orde en veiligheid.
  • Zorg ervoor dat je als gemeente aansluit bij het informatieve provinciale overleg.
  • Het integraal verkeersveiligheidsplan dat wordt opgesteld in overleg met de afdeling openbare orde en veiligheid is een belangrijk stuk voor de verkeersveiligheidsambtenaar. Zorg dat hier een paragraaf verkeersveiligheid in wordt opgenomen.
  • Informeer de gemeenteraad.
 
Deze aanbevelingen komen ook overeen met het onderzoek dat CCV heeft gehouden in opdracht van CROW-KpVV. Daarbij zijn gesprekken gevoerd met allerlei partijen in drie gemeenten in de noordelijke provincies om te kijken hoe je als openbare orde en veiligheid en verkeersveiligheid bij elkaar kunt komen.
Ten slotte benadrukt Charlotte het belang van het overleg met politie en OM, in het kader van het risicogestuurd beleid en het onderbouwen van beleid met cijfers. Houd elkaar op de hoogte met eenduidige informatie over bijvoorbeeld verkeersongevallen, snelheid op wegen, staat van de infrastructuur et cetera.
 
Vragen/opmerkingen
Jacob Beens (verkeersadviseur politie): Het is belangrijk dat er een gemandateerd agent aan tafel zit bij de gemeente, in verband met eventuele consequenties en aansprakelijkheid.  

 

Vernieuwde bestuurlijke rapportages van VIA

 
Paul Broer werkt als landelijk projectleider infrastructuur bij de politie en geeft een introductie op het verhaal van Erik Donkers (VIA) dat vooral gaat over data ten behoeve van het risicogestuurde werken.
Paul vertelt over de ‘gaten’ bij de afstemming op verschillende niveaus:
  • Het team verkeer en de lokale basisteams. Bij het team verkeer ligt geen bestuurlijke verantwoordelijkheid richting lokaal bestuurder, die ligt bij de lokale basisteams.
  • De wethouder verkeer gaat over verkeersveiligheid, maar de wethouder openbare orde en veiligheid zit in de bestuurlijke driehoek.
  • Bij het OM houdt vooral het Parket CVOM zich bezig met verkeersveiligheid, terwijl de arrondissementsparketten het onderwerp in de regio’s moeten agenderen.
 
Van belang is een goede samenwerking tussen de regionale eenheid en het team verkeer, in samenspraak met de collega’s in de basisteams die over de lokale kennis beschikken. Het volgende punt is waarop te handhaven, qua onderwerpen en intensiteit. Uniforme data zijn doorslaggevend voor succesvolle communicatie. Enkele jaren terug is de politie een samenwerkingsverband aangegaan met ICT-verkeerskundig bureau VIA. Afgesproken is dat de politie aan VIA ongevalsdata ter beschikking stelt zodat VIA alle stakeholders en belanghebbenden op eenduidige wijze kan informeren. Deze data gaan ook naar het verbond van verzekeraars en Rijkwaterstaat. Een volgende stap is de data breder beschikbaar stellen, zodat ieder ermee aan de slag kan.
 
Erik Donkers (VIA) licht vervolgens het instrument Cue-monitor toe. Deze tool is een doorontwikkeling van de in 2019 ontworpen Handhavingsrapportage voor de politie om gemakkelijk een basisrapportage te kunnen maken. Deze rapportage is als pilot getest samen met de provincie Zeeland.
Het doel van de Cue-monitor is de verkeersveiligheid op de agenda bij de besluitvormers te krijgen. De rapportage wordt in eerste instantie dagelijks op ambtelijk niveau geactualiseerd met voorlopige cijfers die dagelijks kunnen fluctueren. Daarna wordt de rapportage per kwartaal als een A4 beschikbaar gesteld aan de driehoek. De vorm van de Cue-monitor is een A4 in pdf met een aantal basisgrafieken en verschillende indicatoren. Op de A4 is een QR-code aangebracht die leidt naar de internetversie van de monitor. De indicatoren zijn aanklikbaar en leiden naar informatie over de specifieke indicator. De verspreiding van de Cue-monitor gaat geautomatiseerd en de monitor is voor iedereen beschikbaar na inlog.
De kwartaalcijfers laten telkens een stijging of daling zien ten opzichte van het kwartaal ervoor, zodat je kunt zien of ingrijpen nodig is.
 
Vragen/opmerkingen
  • De toegang tot dit systeem is vanaf medio april 2021 vrij toegankelijk. Er is geen VIA-abonnement voor nodig.
  • Over onbetrouwbaarheid van de ongevalsdata is lang discussie geweest. Is de betrouwbaarheid dusdanig dat er beleid op kan worden gebaseerd? – Inmiddels is een enorme slag gemaakt. Wel moet rekening worden gehouden met het feit dat de politie in kleine ongevalssituaties niet wordt betrokken en dat deze data dan ook niet in het systeem komen.
  • De risicogestuurde aanpak gaat verder dan ongevallen. Wordt ook nagedacht om andere soorten cijfers beschikbaar te stellen? – Dit komt in de indicatoren naar voren. Monitoring hierop is wel van belang. Even zo goed is het van belang om data en cijfers te kunnen duiden. Daarvoor zijn binnen de regionale politie-eenheden verkeersadviseurs beschikbaar die hierin thuis zijn en de data in hun context kunnen plaatsen. Wederom: ga het gesprek met elkaar aan! De verkeersadviseurs kunnen de data duiden.
 

Samenwerkingspilot in Brabant/Zeeland

 
Ronald Soemers is vanuit de provincie Noord-Brabant en de gemeente Tilburg betrokken bij een samenwerkingspilot met de politie. Een aantal jaren geleden heeft de gemeente Tilburg in samenwerking met het regionale handhavingsteam afspraken gemaakt over waar handhaving belangrijk is. De gemeente Tilburg heeft een eenvoudig draaiboek ontwikkeld om ervoor te zorgen dat de handhavingslocaties en risicogroepen op regionaal niveau in de documenten van de politie komen. Alle basisteams in de regio is gevraagd kennis te maken met de beleidsmedewerkers mobiliteit en gezamenlijk te komen tot een prioritering voor handhaving op lokaal niveau.
 
Uniformiteit in de databronnen is wederom van belang. Risicogroepen en evenementen worden veel genoemd. De mix van de wensen van de gemeente afgezet tegen de echte data leidde ertoe dat de gemeenten en basisteams kwamen tot een top 5-10 van handhaving. Deze top werd besproken met de wethouder en diens beleidsmedewerker. Dit opende veel deuren. De gemeente gaf bij ieder punt uit de top aan wat de te nemen acties waren. Deze acties biedt de gemeente ter subsidiëring aan aan de provincie. De basisteams nemen de top in hun jaarplanning op. De plannen worden vervolgens meegenomen op regionaal niveau en team verkeer bekijkt of er regionaal extra inzet nodig is. Deze simpele aanpak heeft tot enthousiasme geleid om zo te blijven samenwerken. Voor de 63 gemeenten in Brabant is een risicoanalyse gemaakt die een enorme schat aan informatie opleverde. Die wordt meegenomen in de gesprekken tussen de basisteams en de gemeenten om tot de top 5-10 op basis van data te komen.
 
Vragen/opmerkingen
Is er normaal gesproken zo weinig afstemming tussen basisteam en wethouder/gemeente en hoe gaat dit in andere regio’s? ­– Het zou een normale gang van zaken moeten zijn. In de chat geven verschillende gemeenten aan regelmatig overleg met de politie te hebben. Maar het wisselt sterk en het blijft vaak beperkt tot ambtelijk niveau.

 

Rol van CVOM/OM in de lokale en regionale samenwerking


Esther Veldkamp werkt als beleidsmedewerker verkeershandhaving bij het Parket Centrale Verwerking Openbaar Ministerie (CVOM). CVOM geeft adviezen over wet- en regelgeving op verkeersgebied, samen met OM, politie, justitie en andere organisaties. Daarnaast behandelt CVOM alle beroepen die zijn ingediend tegen verkeersboetes, alcohol- drugs- en rijbewijszaken. Maar ook ieder arrondissementsparket heeft een eigen verkeerstaak. Afhankelijk van de regionale prioritering en beleidskeuzes die door de parketleiding worden gemaakt, kunnen er verschillen zitten in hoe een parket een verkeerstaak oppakt. Er is wel een minimum invulling van die taak. Hierin zitten de volgende onderdelen:
  • De reguliere taak zoals het parket die ook heeft aangaande andere onderwerpen.
  • De artikel 5-, 6- en 7-zaken: gevaarlijk rijgedrag, verkeersongevallen met dood of letsel door schuld. Deze laatste zaken worden niet door CVOM behandeld omdat ze vaak lokale componenten hebben.
Er is ook een rol voor het parket in de aansturing van de basisteams. OM (driehoeksofficier) en politie agenderen het thema verkeer in de lokale driehoek, waar afspraken kunnen worden gemaakt over de inzet van het basisteam. De voorbereiding is een taak van het arrondissementsparket. Ieder parket heeft tevens een rol in de governance van het SPV. In het SPV wordt een kader geschetst voor de lokale governance. Op dit moment lijkt de invulling op veel plekken nog te worden uitgewerkt. Het is van belang dat het arrondissementsparket zo veel mogelijk ook bestuurlijk wordt vertegenwoordigd door de driehoeksofficier en dat zo de verbinding met de lokale driehoek tot stand komt. CVOM kan afhankelijk van de behoefte van het arrondissementspakket ondersteunen op het terrein van verkeer door deel te nemen aan overleggen of inhoudelijke steun te bieden.
 
CVOM heeft als landelijk verkeersparket met de landelijke verkeersofficier ook een aantal eigen taken:
  • Het afhandelen van artikel-8-zaken.
  • Het opleiden van de verkeersofficieren van alle parketten.
  • Het maken van het verkeershandhavingsbeleid.
  • Het opstellen van de leidraad met de taken en rollen van de verkeersteams. Deze spelen een rol in de regionale verkeershandhaving. De teams maken handhavingsplannen op basis van de leidraad met de focus op de VARAS-feiten. Deze feiten worden in afstemming tussen politie en OM vastgesteld.
  • Het opstellen van beleidskaders, bijvoorbeeld inzake flitspalen. Het OM is eigenaar van alle flitspalen en trajectcontrolesytemen.
  • De innovatie van de verkeershandhavingsmiddelen beheren. De innovatie kent nu twee pilots:
    • Pilot tot eind maart 2021 met flitspalen in Tilburg, Brabant en Rotterdam. Hier wordt gekeken naar de inzetbaarheid van verplaatsbare flitspalen, de effectiviteit, botsveiligheid en vergunningen om flexibel te kunnen opereren.
    • Pilot met betrekking tot handheld bellen en appen. Twee Australische leveranciers gaan een bemand en onbemand systeem plaatsen in Nederland. Deze systemen kunnen bellen en appen in het verkeer traceren.
CVOM is net gestart met een nieuwe aanbeveling voor flitspalen aangezien er eens in de acht jaar een nieuw contract moet worden afgesloten. Hier past ook een nieuw beleidskader voor flitspalen bij die meer aansluit bij het SPV en de risicogestuurde aanpak. In het verleden lag de focus binnen het beleidskader vooral op punten. De focus ligt nu naast het cijfermatige aspect van snelheid en ongevallen ook op risico’s. CVOM kan ondersteunen bij aanvragen voor flitspalen. Hier vind je de procedure voor de aanvraag.
De aanvraag gebeurt in principe door de politie en wegbeheerder met het indienen van een analyse. Het CVOM beoordeelt de aanvraag. Ga als gemeente naar de politie met een goede onderbouwing van geschikte locaties. Voor de aanbesteding is CVOM vooral op zoek naar nieuwe locaties. Het nieuwe beleidskader wordt nu afgestemd met de ketenpartners en zal binnenkort worden verspreid.
 
Vragen/opmerkingen
Moet de pakkans niet omhoog? – OM en politie willen de pakkans natuurlijk samen omhoog zien gaan, maar de capaciteit is beperkt en dit is een van de redenen waarom ook wordt ingezet op innovatie.

Is verkeersveiligheid is ook wettelijk vastgelegd in het GVVP? Is dit makkelijk te koppelen aan het IVP? – Het integrale verkeersveiligheidsplan is geen wettelijke verplichting. Het is altijd goed om verkeerveiligheid goed te borgen in het plan. De wens is om verkeersveiligheid een vast onderdeel te laten zijn van het integrale veiligheidsplan omdat je het niet alleen hebt over de handhaving van verkeersonveiligheid, maar omdat je handhaving van het verkeer ook kunt toepassen als instrument voor de bredere aanpak van andersoortige problematiek (verkeershufters bijvoorbeeld). Het gaat dus om het breder beschouwen van verkeerhandhaving in het kader van verkeersveiligheid.

Axel Weggenaar van het CCV heeft in het noorden met drie gemeenten (uit Friesland, Groningen en Drenthe) aan tafel gezeten. Hij blikt terug op wat dat teweeg heeft gebracht. De verkeerskolom en de bestuurskolom komen moeilijk tot elkaar, is gebleken. Een goed gesprek tussen de verkeersadviseur, openbare-orde- en veiligheidsadviseur en de politie is onontbeerlijk om na te gaan waar je elkaar kunt vinden om beslissingen te forceren. De ambtenaar OR kan zijn wethouder informeren en de ambtenaar openbare orde en veiligheid zijn burgemeester. Openbare orde en veiligheid bepaalt vaak ook op de agenda van de lokale driehoek, waar de inzet van de politie voor een groot deel wordt bepaald.
 
Arjan van der Zwaag van Verkeer en vervoerberaad Groningen vult aan. Bij de sessie met de drie gemeenten ontstond iets waardevols. De integraal ambtenaar verkeersveiligheid kreeg inzicht in het beleidsveld verkeersveiligheid en de lokale basiseenheid van de politie kreeg begrip voor ambtelijke afwegingen. Overleg en informatie delen zorgt dus voor wederzijds begrip en het is de moeite waard om bijvoorbeeld eens per jaar de informatie met de gemeente te delen zodat de raad is geïnformeerd over de verkeersonveilige zaken binnen de gemeente.

Afronding
Vanuit een aantal invalshoeken passeerde een aantal nieuwe zaken op het gebied van handhaving de revue. Als het gaat om samenwerking valt er nog veel te doen. Op 26 november vindt het NVVC plaats waar ook een sessie over handhaving staat gepland.

Terug naar 'Nieuws'
Submenu openen

Webinar Verkeershandhaving: samenwerking kan nog veel beter

© Copyright 2024 Kennisnetwerk verkeersveiligheid - Privacy statement - Cookie statement - Disclaimer - Voorwaarden
Scroll naar boven