Goudappel heeft gesprekken gevoerd met onderzoekers, politie, verkeersveiligheidsexperts en beleidsmakers op gemeentelijk, provinciaal en landelijk niveau. Daarnaast raadpleegde het bureau de literatuur, keek naar lopende onderzoeken en naar het Europese project Baseline. Het rapport biedt handvatten om in 2023 te komen tot uitwerking en planning van observatieonderzoeken, een risicochecklist voor gemeenten en een vragenlijstonderzoek. Voor discussie en nieuwe inzichten uit onderzoek blijft ruimte, want risico-indicatoren zijn continu in ontwikkeling.
 

Vier risicofactoren

Om de veiligheid van het verkeerssysteem te kunnen meten, is het belangrijk om te weten wat het aandeel is van ‘veilige verkeersdeelnemers’ in het verkeer. Dat aandeel is een van de vijf risico-indicatoren voor verkeersveiligheid. Het begint met de vraag: welk gedrag bepaalt of iemand een ‘veilige verkeersdeelnemer’ is? Op basis van wetenschappelijk onderzoek kunnen we die vraag beantwoorden door te kijken naar vier indicatoren of risicofactoren:

1. Nuchtere bestuurders (niet onder invloed van alcohol, drugs of medicijnen)
2. Gebruik van beveiligingsmiddelen (gordel, helm, kinderzitje)
3. Lichtvoering
4. Aandacht bij het verkeer (geen gebruik van mobieltje en niet te vermoeid om te rijden)

Door te meten hoe verkeersdeelnemers op deze factoren scoren, krijgen we inzicht in het aandeel veilige verkeersdeelnemers. Op basis van deskresearch heeft Goudappel samen met stakeholders onderzocht welke behoeften er vanuit het beleid zijn ten aanzien van monitoring, welke onderzoeksmethoden ingezet kunnen worden en wat de randvoorwaarden wetenschappelijk en praktisch gezien zijn.

Download hier het rapport SPI Veilige verkeersdeelnemers: programma van eisen voor monitoring.
 

Nationale monitor

Het Kennisnetwerk SPV ontwikkelt een nationale monitor voor alle risico-indicatoren, inclusief ‘Veilige Verkeersdeelnemers’. Dit dashboard krijgt primair inhoud op basis van straatmetingen en metingen van zelf gerapporteerd gedrag die op nationaal niveau worden uitgevoerd. Uit het dashboard is per (sub)risicofactor het aandeel ‘veilige’ en ‘onveilige’ bestuurders te herleiden. Afhankelijk van de risicofactor wordt het dashboard aangevuld met de resultaten van regionale of lokale metingen en met gegevens die uitsplitsing naar bijvoorbeeld voertuigtype, wegtype en meetmoment mogelijk maken.
 

Nieuwe rapporten

Rijkswaterstaat Water Verkeer en Leefomgeving (WVL) gaat komende tijd in opdracht van de Taskforce Verkeersveiligheidsdata vragenlijsten opstellen voor onderzoek op de deelindicatoren. Daarnaast blijft WVL werken aan observatieonderzoek en breidt dit mogelijk uit.
Voor het einde van 2022 brengt Rijkswaterstaat twee updates uit van onderzoeken naar
risicofactoren met betrekking tot veilige verkeersdeelnemers:

• I&O Research (2021). Rijden onder invloed in Nederland in 2006-2019. Ontwikkeling van het alcoholgebruik van automobilisten in weekendnachten. Rijkswaterstaat, Den Haag. 
• NDC Nederland & Goudappel Coffeng (2020). Apparatuurgebruik, gordeldracht en gebruik kinderzitjes door automobilisten en chauffeurs. In auto’s, bestelwagens en vrachtwagens. Rijkswaterstaat, Den Haag.